Patogeneza jąkania
Uważa się, że jąkanie może być wywoływane przez wiele różnych czynników fizjologicznych,
psychicznych lub ich kombinacje. Wśród najczęściej wymienianych przyczyn znajdują się:
dziedziczenie skłonności do jąkania w formie niepełnowartościowego systemu nerwowego i
przyuczanie dzieci leworęcznych do posługiwania się prawą ręką.
Innymi przyczynami mogą być: gwałtowny stres, nadmierna pobudliwość nerwowa w czasie
rozwoju dziecka, wypadek, uszkodzenie określonych struktur mózgu (jąkanie organiczne).
Badany jest również wpływ sposobu mowy rodziców na rozwój mowy dziecka
(pod uwagę bierze się szybkość mówienia, złożoność wypowiedzi).
Powtarzanie i przeciąganie występują również u osób uważnych za mówiące poprawnie.
Przejawia się to szczególnie w sytuacjach bardzo stresujących lub nerwowych.
W początkowym okresie rozwoju trudności z mówieniem mają prawie wszystkie dzieci,
a u około 60% z nich pojawia się jąkanie zwane fizjologicznym. Najczęściej zaburzenie to mija
samoistnie, u niektórych osób jednak rozwija się w poważniejszą formę.
Dziedziczenie skłonności do jąkania
Dziedziczenie skłonności do jąkania w formie niepełnowartościowego systemu nerwowego jest bardzo częstą
przyczyną występowania zaburzenia.
Szacuje się, że w 30-40% przypadków ktoś z rodziny (rodzice, dziadkowie)
jąkał się lub mówił bardzo szybko. W celu sprawdzenia hipotezy dziedziczenia
jąkania prowadzone są badania, w których obserwuje się rozwój bliźniaków jednojajowych,
jak również dzieci pochodzące z rodzin, w których występowały osoby jąkające się.
Początek tekstu
Przyuczanie dzieci leworęcznych
Przyuczanie dzieci leworęcznych do posługiwania się prawą ręką może spowodować pojawienie się jąkania.
Ma to szczególne znaczenie w przypadku dzieci poniżej 7 roku życia,
u których nie został zakończony jeszcze rozwój mowy. Wiąże się to z wykształceniem
dodatkowych okolic mowy w półkuli mózgu, która w sposób sztuczny przejęła rolę dominującej
(u osób praworęcznych półkulą dominującą jest lewa, w niej również rozwija się ośrodek mowy).
Istnienie ośrodków mowy w obu półkulach może powodować niezgodne generowanie impulsów
sterujących procesem mowy.
Początek tekstu